Kto próbował uprawiać warzywa i zioła na własnej działce, ten wie, że gleba to prawdziwy klucz do sukcesu. Lata doświadczeń pokazują, że nie zawsze chodzi o to, “co” sadzimy, tylko “gdzie” to robimy – a perlit w uprawie warzyw jest bohaterem drugiego planu, który coraz częściej przechodzi na główną scenę. Dlaczego właśnie ten biały, lekki granulat wzbudza tyle emocji w świecie ogrodników i działkowców? Odpowiedź znajdziesz niżej!

Czym jest perlit?

Perlit to ekspandowane wulkaniczne szkło, które pod wpływem bardzo wysokiej temperatury (nawet do 1000°C!) pęcznieje, aż osiąga strukturę przypominającą gąbkę. Efekt? Lekki, sterylny granulat.

Bardzo dobrze chłonie wodę, a jej nadmiar przekazuje dalej. Dzięki temu, w odróżnieniu od piasku czy żwiru, jest nie tylko odporny na pleśń, ale i bezpieczny dla delikatnych, cienkich korzeni.

Dlaczego warto sięgnąć po perlit do warzyw i ziół?

Obecnie perlit stanowi ok 10 – 30% udziału w substratach organicznych do wysiewu nasion. Ceniony jest przede wszystkim z tego względu, że:

• Napowietrza glebę,
• Reguluje wilgotność,
• Zapobiega zbrylaniu,
• Chroni przed chorobami korzeni,
• Nadaje się do wielu typów upraw,
• Związki krzemu zawarte w perlicie pozytywnie wpływają na strukturę i budowę ścian komórkowych roślin.

Nie można też zapomnieć o prostocie – wystarczy wysypać, wymieszać, i gotowe.

Perlit do uprawie warzyw – jak go prawidłowo stosować?

Zbyt dużo perlitu? Ziemia może być zbyt uboga, ponieważ perlit sam w sobie nie dostarcza składników odżywczych. Zbyt mało? Efekt będzie ledwie zauważalny. O co tutaj chodzi? Klucz to proporcje i zastosowanie odpowiadające potrzebom konkretnych roślin.

Najczęściej poleca się wymieszanie perlitu z ziemią w stosunku 1:3 (jedna część perlitu na trzy części podłoża) – to wystarcza, by polepszyć napowietrzenie i utrzymać wilgoć, a jednocześnie nie „rozwodnić” mieszanki.

Do siania nasion czy pikowania sadzonek wielu ogrodników stawia na mieszanki pół na pół, zwłaszcza gdy liczy się delikatność i zdrowy start. W uprawach pojemnikowych – np. doniczki z ziołami, skrzynki balkonowe – czasem stosuje się nawet 40% perlitu.

Perlit w gruncie, tunelu i szklarni – co warto wiedzieć?

Stosowanie perlitu w gruncie niczym nie różni się od mieszania z ziemią do doniczek – różnica tkwi w zakresie działania. W tunelu foliowym czy szklarni perlit w uprawie warzyw pozwala zaoszczędzić na podlewaniu (wykazano, że gleba z 30% dodatkiem perlitu utrzymuje wilgoć nawet dwa razy dłużej niż sama ziemia ogrodowa) oraz chroni delikatne korzenie przed stresami termicznymi i grzybami.

Perlit w tunelu foliowym sprawia, że ogórki czy pomidory rosną szybciej i są mniej narażone na choroby odglebowe. W szklarni zaś pomaga równoważyć temperaturę gleby i zapobiega przegrzewaniu w najbardziej upalne dni lata.

Perlit do pomidorów i ogórków – jakie są korzyści?

Pomidory i ogórki to rośliny dość kapryśne, jeśli chodzi o glebę. Słaby drenaż i za dużo wody to prosty przepis na marne plony.

Oto, co daje perlit do pomidorów:

• Lepsze ukorzenienie
• Mniejsze ryzyko chorób grzybowych, zwłaszcza w mokrych sezonach
• Regularny dostęp wody bez ryzyka zalania korzeni

Przeprowadzone w Polsce oraz Szkocji obserwacje plonowania pomidora wykazały co najmniej porównywalne, a nawet wyższe o ok 7% plonowanie w perlicie, niż w samej wełnie mineralnej. Co więcej aby zmienić sposób uprawy pomidora z tego z użyciem wełny mineralnej na uprawę w matach perlitowych nie trzeba dokonywać żadnych skomplikowanych zmian technologicznych w szklarni, wliczając też w to sposób nasadzeń, nawożenia i fertygacji. Pomidory można w łatwy sposób uprawiać w skrzynkach, czy nawet workach foliowych.

Podobnie działa perlit do ogórków – poprawia strukturę ziemi, dzięki czemu korzenie rozrastają się szeroko, a nie tylko w głąb.

Perlit do uprawy ziół – czy sprawdza się na balkonie i parapecie?

Zioła są wdzięczne, ale tylko wtedy, kiedy zapewni się im lekkość i przewiewność podłoża. Bazylia, mięta, tymianek czy oregano w tradycyjnej ziemi często więdną lub gniją – chyba że ziemia ma dodatek perlitu.

Perlit do ziół na parapecie i balkonie pozwala stworzyć lekką mieszankę, która nie zbryla się nawet po miesiącach regularnego podlewania. Zioła rosną bujniej, szybciej odrastają po przycięciu i rzadziej gniją. Szczególnie w małych doniczkach czy skrzynkach perlitu nie da się przecenić.

Kiedy perlit ma ograniczenia?

Zimą zatrzymuje mniej ciepła niż ziemia, więc w chłodnych okresach może wymagać docieplenia strefy korzeniowej. Po drugie – jest sterylny, co oznacza konieczność systematycznego nawożenia, bo sam nie dostarcza minerałów. No i, oczywiście, jest materiałem jednorazowym – nie zaleca się go ponownie wykorzystywać w kolejnych sezonach z powodu ryzyka zanieczyszczeń.

Na koniec – czasem drobinki perlitu potrafią unosić się w powietrzu podczas przesypywania, lekko podrażniając układ oddechowy. Warto więc przesypywać go w przewiewnym miejscu lub lekko zraszać wodą po otwarciu worka.

Czy warto inwestować w perlit?

Radykalny wzrost plonów? Może nie aż tak, ale… realna poprawa jakości upraw – zdecydowanie tak. Daj się zaskoczyć i sprawdź na własnych warzywach – w gruncie, donicach, szklarni czy tunelu. Przyjemność z uprawy drobnoziarnistego piasku, który zmienia zwykłą ziemię w idealne podłoże, potrafi być zaskakująco duża. I o to, w tym ogrodnictwie, przecież chodzi!

FAQ

Czy perlit nadaje się do wszystkich warzyw?

Tak, perlit można stosować do większości warzyw, szczególnie tych wymagających lekkiego, przepuszczalnego podłoża. Produkt, który polecamy do uprawy warzyw znajduje się w naszej ofercie: https://www.perlit-polska.pl/agroperlit/.

Czy perlit można mieszać z kompostem?

Oczywiście, perlit świetnie się sprawdza w połączeniu z kompostem, poprawiając strukturę mieszanki.

Czy sadzonki można wysiewać bezpośrednio w czysty perlit?

Tak, jest to popularna metoda dla młodych sadzonek, choć wymaga regularnego nawożenia.

Czy perlit trzeba wymieniać co sezon?

Tak, ze względu na ryzyko zanieczyszczenia perlit zaleca się wymieniać co roku.